Buk pospolity, buk zwyczajny (Fagus sylvatica) to okazałe drzewo liściaste występuje w przeważającej części Europy. W Polsce jest gatunkiem rodzimym (w zachodniej i południowej części kraju jest jednym z podstawowych drzew tworzących lasy).
Buk pospolity - opis
Buk pospolity dorasta do 25–30 m wysokości, a niektóre osobniki wyjątkowo nawet do 50 m. Korona młodszych drzew jest smukła, natomiast starszych okazów gęsta, szeroka i nisko osadzona.
Pień rozgałęzia się w potężne konary, a końce gałęzi są lekko zwisające. Kora drzewa jest popielatoszara i gładka, a z wiekiem staje się szorstkawa, pofalowana i porysowana, ale nigdy nie jest popękana i nie łuszczy się. Młode pędy są owłosione.
Liście buka pospolitego mają jajowaty bądź eliptyczny kształt, dorastają do około 10 cm długości i 5 cm szerokości. Z wierzchu są błyszczące, ciemnozielone, a od spodu jasne i matowe. Brzegi liści porośnięte są małymi, białymi włoskami. Jesienią liście przebarwiają się na żółto lub rdzawo, zimą utrzymują się na gałęziach.
Buk pospolity - od nasionka do drzewa
Buk pospolity owocuje obficie co 5–8 lat, poczynając mniej więcej od 60–80 roku życia (drzewa rosnące w odosobnieniu zaczynają owocować w wieku 40–50 lat). Okrywy orzechów pękają wczesną jesienią. Nasiona kiełkują tylko gdy są przykryte ściółką leśną. Należą do nasion kiełkujących w ciemności. Opadły na wilgotną ziemię orzeszek pęcznieje i wkrótce wyrasta z niego korzonek, który wnika w glebę. Kilka dni później rozwijają się dwa zielone liścienie, pomiędzy którymi znajduje się delikatny pęd, który rosnąc przez lato, wykształca pierwsze liście właściwe. Młode rośliny doskonale znoszą zacienienie. W rozprzestrzenianiu buka zwyczajnego uczestniczą zwierzęta m.in. sójki i wiewiórki.
Buk pospolity - uprawa
W celu wyhodowania buka pospolitego z nasionka należy moczyć je w wodzie przez 24 godziny. Następnie stratyfikować* w temperaturze 3ºC przez 1-3 miesiące, zależnie od stopnia przesuszenia nasion. Do gruntu wysiewamy w kwietniu natomiast do doniczki można sadzić przez cały rok. Siewki wrażliwe są na przesychanie. Przesadzamy jednoroczne rośliny. Buk pospolity najlepiej rośnie na żyznej, próchnicznej oraz dość wilgotnej glebie, w miejscach słonecznych i półcieniu. Żywotność nasion wynosi 92%
Buk pospolity lubi wysoką wilgotność powietrza. Jest wrażliwy na wiosenne przymrozki, które mogą uszkadzać kwiaty i młode liście. Nie znosi silnych mrozów, za to dobrze znosi zanieczyszczenie powietrza (nadaje się do sadzenia w miastach). Drzewo ma dosyć wysokie wymagania glebowe: potrzebuje gleb żyznych, próchniczych, napowietrzonych i wilgotnych, ale nie podmokłych. Latem (od czerwca) należy je obficie podlewać. Buk jest tolerancyjny w stosunku do odczynu gleby – rośnie zarówno na glebach silnie kwaśnych, jak i zasadowych.
Drzewo preferuje stanowiska półcieniste lub słoneczne, ale znosi też cień.
Buk pospolity - korzyści
- Duży buk pospolity produkuje dziennie około 7000 litrów tlenu, jest to ilość wystarczająca dla 50 ludzi,
- Każdy hektar lasu bukowego corocznie odfiltrowuje z powietrza około 50 ton pyłu,
- Gatunek ten jest wśród drzew najbardziej wydajnym producentem ściółki. Jego liście zawierają duże ilości związków wapnia, dzięki czemu powstająca z nich próchnica wzbogaca glebę w substancje pokarmowe i przeciwdziała wyjaławianiu,
- Współcześnie buk jest najlepiej przystosowanym do panujących warunków przyrodniczych drzewem liściastym w zachodniej części Europy Środkowej. Tworzy również większość naturalnych lasów zachodniej Europy,
- Osiąga wiek ponad 400 lat, a w południowej Europie nawet ponad 500 lat.
Pozostaw Swój Ślad z BioSpace i posadź Buk pospolity w swojej okolicy.
*Stratyfikacja nasion – proces przysposabiania nasion do kiełkowania, polegający na usunięciu spoczynku, poprzez umieszczenie nasion w wilgotnym podłożu o niskiej temperaturze (stratyfikacja chłodna) lub podłożu o temperaturze sprzyjającej kiełkowaniu (stratyfikacja cieplna).